Việt Nam phát triển thành công thuốc hỗ trợ điều trị Alzheimer từ rau đắng biển
Lượt xem: 1700
Rau đắng biển (Bacopa monnieri) là một loài cây thân cỏ, phân bố rộng rãi ở một số quốc gia nhiệt đới như Việt Nam, Ấn Độ, Thái Lan,... Ở Việt Nam, rau đắng biển thường dùng làm rau ăn (đặc biệt là ở Nam Bộ) và xuất hiện trong các bài thuốc cổ truyền trị các bệnh về xương khớp, bổ thần kinh, giải độc,... Nhận thấy những tác dụng nổi bật của rau đắng biển trong việc bảo vệ trí nhớ, tăng cường nhận thức, một số quốc gia trên thế giới như Ấn Độ đã đầu tư nghiên cứu và phát triển các sản phẩm dược liệu từ loại rau này.

Ảnh: Rau đắng biển là vị thuốc tốt giúp chữa được nhiều bệnh 

Các nhà khoa học Việt Nam cũng quan tâm đến rau đắng biển từ lâu song do điều kiện có hạn nên hầu hết mới chỉ dừng ở những nghiên cứu cơ bản. Chẳng hạn, từ những năm 2000, một số nhóm nghiên cứu ở Viện Dược liệu đã chứng minh được hoạt chất bacosides (triterpenoid saponins) - thành phần chính trong rau đắng biển, có tác dụng ngăn chặn suy giảm trí nhớ/nhận thức, chống stress,...

Cơ hội để đưa một loài cây cỏ hữu ích trong các bài thuốc dân gian như rau đắng biển thành một sản phẩm được nghiên cứu bài bản, tiện lợi cho người dùng đã đến với các nhà khoa học ở Viện Dược liệu thông qua đề tài “Áp dụng sáng chế US6833143B1 không bảo hộ tại Việt Nam để phát triển sản phẩm hỗ trợ điều trị Alzheimer từ rau đắng biển Việt Nam”.

Tìm quy trình chiết xuất tối ưu

Cũng giống như quy trình chiết xuất dược liệu nói chung, quy trình chiết xuất bacoside hàm lượng cao theo sáng chế cũng trải qua các bước chuẩn bị cây dược liệu; chiết xuất hoạt chất; loại bỏ tạp chất; cô đặc, sấy khô để tạo thành cao - nguyên liệu để sản xuất các loại thuốc dược liệu. Trong đó, khâu quyết định đến hàm lượng hoạt chất là bước tinh chế qua các hệ dung môi khác nhau. “Mục đích chính là để loại bỏ tạp chất, giống như hòa cốc nước loại bỏ phần lắng cặn, chúng tôi sử dụng các loại dung môi khác nhau để loại bỏ những tạp chất - những nhóm hoạt chất không mong muốn, để chọn ra cái mình cần”.

TS. Hoàng Đức Mạnh và các cộng sự đưa ra một quy trình chiết xuất hoạt chất bacoside hàm lượng trên 20% bằng phương pháp HPLC (sắc ký lỏng hiệu năng cao) tối ưu hơn so với ban đầu như “quy trình trong sáng chế có 15 bước, còn chúng tôi chỉ có 8 bước thôi”, TS. Hoàng Đức Mạnh cho biết. “Chúng tôi cũng loại đi hai dung môi mà họ sử dụng là hexane và butanol rồi thay bằng ethanol - một dung môi thân thiện hơn, và phù hợp với quy trình của chúng tôi. Bởi butanol có nhiệt độ sôi cao, nhóm hoạt chất bacoside lại bị ảnh hưởng bởi nhiệt, nên sẽ rất khó loại bỏ butanol trong cao chiết”.

Để chuẩn bị cho quá trình sản xuất trong thực tế, nhóm nghiên cứu đã đưa ra tiêu chuẩn cụ thể cho nguyên liệu (độ tro, độ axit,...); đánh giá độc tính cấp, độc tính bán trường diễn; thử nghiệm trên các mô hình thực nghiệm, đồng thời xây dựng công thức bào chế viên nén và đánh giá độ ổn định của chế phẩm.

Với mục tiêu hướng đến ứng dụng trong thực tế, ngoài việc mày mò tìm ra bí quyết sử dụng các loại dung môi sao cho đạt hiệu quả tách chiết cao nhất, nhóm dự án còn nghĩ đến việc điều chỉnh quy trình phù hợp với điều kiện của Việt Nam. Trong bằng sáng chế, họ sử dụng thiết bị tách chiết soxhlet quy mô 35 kg, nhưng ở Việt Nam không nhiều đơn vị có. Do vậy, để ‘liệu cơm gắp mắm’, chúng tôi đã tìm cách cải tiến quy trình để ứng dụng trên hệ thống chiết sẵn có ở Viện Dược liệu. Hơn nữa, nhiều doanh nghiệp ở Việt Nam cũng có hệ thống chiết giống như Viện Dược liệu, nếu tìm được quy trình áp dụng ở Viện Dược liệu thì sẽ có thể mở rộng ở các đơn vị khác.

TS. Hoàng Đức Mạnh

Theo khoahocphattrien.vn

Vũ Nguyễn Kim Hồng

 


Thống kê truy cập
  • Đang online: 22
  • Hôm nay: 29
  • Trong tuần: 18 069
  • Tất cả: 4387655